Ecofeminism in the Poetic Texts of Qubadi Jalizadeh: The Collection of Baxchakany Malaka Taws

توێژەران

  • Ibrahim Mohammed Ibrahim Department of Kurdish Language, College of Basic Education, University of Raparin-Ranya Kurdistan Region Iraq.
  • Barzan Ali Pirot Department of Kurdish Language, College of Basic Education, University of Raparin-Ranya Kurdistan Region Iraq.

##semicolon##

https://doi.org/10.21271/zjhs.28.5.2

##semicolon##

Ecofeminism, Feminism, Ecology, Patriarchal Culture, Poems by Qubadi Jalizadeh.

پوختە

لێکۆڵینەوەکە بە ناونیشانی (ئیکۆفێمینیزم لە دەقەشیعرییەکانی ''قوبادی جەلیزادە''دا دیوانی ''باخچەکانی مەلەکە تاووس'' بە نمونە) بە ئەنجامگەیەندراوە. ئەم تیۆرە لە پەیوەندی و هاوئاهەنگی ژن و سروشت دەدوێت و ئامانجی پاراستنی ژینگە و کۆتاییهێنانە بە چەوساندنەوەی ژن. پێیوایە کولتوری پیاوسالاری هۆکاری سەرەکی چەوسانەوەی ژن و وێرانکاریی ژینگەی سروشتییە. ئامانجی لێکۆڵینەوەکە: دەرخستنی  دید و ڕوانگە  ئیکۆفێمینیزمییەکانی شاعیرە، کە لە دووتوێی دەقە شیعرییەکانی ئەم دیوانەدا لەبارەی پرسی چەوسانەوەی ژن و نابوتکردنی سروشت بەیانیکردوون. میتۆدی لێکۆڵینەوەکە: تیۆری ڕەخنەی ئیکۆفێمینیزمییە، کە سودمان لە چەمک و تێڕوانینەکانی ئەم تیۆرە بۆ شیکاری دەقەکان وەرگرتووە.

     ئەنجامەکانی لێکۆڵینەوەکە بریتین لە: ئاوێتەکردنی ژن و سروشت بەڕوونی  هەستی پێدەکرێت، چ لە ڕووی شەقڵ و سیفەتی هاوبەشی نێوانیان، وەک سەرچاوەی بەرهەمهێنان و بژێوی ژیانی مرۆڤایەتی. ژن وەک هەوێن و چارەسەر بۆ قەیرانی ژینگە و مرۆیی دەبینێت. پرسی ململانێی ژن لەگەڵ کولتوری پیاوسالاری لای شاعیر دیار و بەرچاوە و بەرگری لە مافەکانی ژن دەکات. جۆری پەیوەندی پیاوسالاری لەگەڵ ژن و سروشتدا، بە هۆکاری سەرەکیی نەهامەتییەکان وێنا دەکات.

وشە سەرەکییەکان: ئیکۆفێمینیزم، فێمینیزم، ئیکۆلۆژی، کولتوری پیاوسالاری، شیعرەکانی قوبادی جەلیزادە.

 

سەرچاوەکان

قورئانی پیرۆز

١/ بە زمانی کوردی:

- کتیب:

- جەلیزادە، قوباد (٢٠١٢) دیوانی باخچەکانی مەلەکە تاووس، دەزگای چاپ و پەخشی حەمدی، سلێمانی.

- فتاح، ڕێبین (٢٠٢١) ئیکۆفێمێنیزم، کتێبی ژنەفتن، چاپی یەکەم، ئەلیکترۆنی، هەولێر.

- حەسەن، محەمەد فەریق (2022)، تایبەتمەندیی تاكی كورد، دەزگای ڕۆشنبیری جەمال عیرفان، چا. تاران، چ2، سلێمانی.

- ئەحمەد، کەمال مەزهەر (١٩٨١) ئافرەت لە مێژوودا (کورتەباسێکی مێژوویی و کۆمەڵایەتی)، چاپی یەکەم، چاپخانەی الحوادث، بغداد.

- هەژار (١٣٧٩) تەفسیری قورئانی پیرۆز، نشر احسان.

- گۆڤار:

- بەکر، هیمداد حوسێن و حسین، گوڵباخ (٢٠١٨) ئەزموونی شیعری فیمینیزمی کوردی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستاندا (شێوەزاری کرمانجی ناوەڕاست ١٩٨٠- ٢٠١٤)، گۆڤاری زانکۆی ڕاپەڕین- ساڵی پێنجەم، ژمارە (١٥) کانونی یەکەم.

٢/ بە زمانی عەرەبی:

- ئینتەرنێت:

- وارین، کارین، مدخل إلى النسوية الإيكولوجية، ترجمة: معين رومية، الربط:

http://maaber.50megs.com/issue_november09/deep_ecology1.htm ێککەوتی (٥/٨/ ٢٠٢٣).

٢/ بە زمانی فارسی:

- گۆڤار:

- پارساپور، زهرا و دیگران (١٣٩٦) خوانش اکوفمینیستی رمان اندوە جنگ با تکیە بر رابطە فرهنگی و نمادین، پژوهش نامە زنان، پژوهشگاە علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ویژنامە فرهنگ، ادب و هنر.

- پارساپور، زهرا (١٣٩٧) نقد اکوفمینیستي داستان ''آبی ها''، فصلنامە پژوهشهای ادبی، سال ١٥، شمارە ٦٢، زمستان.

- پارساپور، زهرا (١٤٠٠) خوانش اکوفمینیستی داسـتــان ''زنــان بــدون مــردان'' نشریة علمی جستارهای نوین ادبی، سال پنجاه و چهارم، شماره چهارم، زمستان.

- عنایت، حلیمە و فتح زادە، حیدر (١٣٨٨) رویکردی نظری به مفهوم اکوفمینیسم، مطالعات جامعه شناسی، سال دوم، شماره پنجم، زمستان.

- رحمانی، بیژن و مجیدی، بتول (١٣٨٨) عوامل مؤثر بر مشاركت زنان در حفظ محیط زيست شھري با تاکید برنگرش اکوفمینیستی، فصلنامه جغرافیایی آمایش، شماره 6.

- جواری، محمد حسین (١٣٩٧) نقد محیط زیستی در حوزە ادبیات با رویکرد تطبیقی، فصلنامە عیلمی- پژوهش های ادبیات تطبیقی، دورە ٦، شمارە ٢، تابستان.

- خوشمردان، زهرا اسماعیلی و مزاری، نگار (١٤٠٠) بررسی گفتمان اکوفمینیسم در رمان رهش نوشته رضا امیرخانی براساس الگوی تحلیل گفتمانی فرکلاف، نقد و نظریه ادبی/ سال6 ، دوره ،2 پیاپی،22 پاییز و زمستان.

- انصاری، شهرە (١٣٩٢) زنان و محیط زیست: از اسطورەهاي دیروز تا گام هاي امروز ''تشکل هاي مردم نهاد، فعالان مستقل، وبسایت ها و وبلاگ ها، همایش ها''، پژوهشنامە زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال چهارم، شمارە دوم، پاییز و زمستان.

- نیاقی، اومید (١٣٩٨) نقش زنان و توانمندسازی آنان در توسعه پایدار زیست محیطی، مطالعات علوم محیط زیست، دوره ،4 شماره ،2 فصل تابستان.

- ئینتەرنێت:

- ابراهیمی زادە، فرناز و دیگران (١٣٩٩) نقش زنان در حفظ محیط زیست توسعە پایدار، در دسترس:

https://www.isna.ir/news/99011306505/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%81%D8%B8-%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7-%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1

ڕێککەوتی (٢١/ ٩/ ٢٠٢٣).

- سهراب زادە، هالە (١٣٨٣) زنان، حفظ محیط زیست و منابع طبیعی، مجله پیام زن، شماره 156، در دسترس:

https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/9410/112902/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%AD%D9%81%D8%B8-%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7-%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C

ڕێککەوتی (٢١/ ٩/ ٢٠٢٣).

٣/ بەزمانی ئینگلیزی:

- کتێب

- Davies, Katherine (1998) Women & Environments Vol. 10. No. 3 Spring.

- Mies, Maria & Shiva, Vandana (1993) Ecofeminism, published by Zed Books Ltd, London & New York.

- Gaard, Greta. (1993) Ecofeminism; Women, Animals, Nature; Philadelphia: Temple University Press.

- Lorentzen, Lois Ann & Eaton, Heather (2002) Ecofeminism: An Overview, University of San Francisco, Saint Paul University.

- Plum wood, Val (1991) Nature, Self, and Gender: Feminism, Environmental Philosophy, and the Critique of Rationalism, appeared in Hyptio, VI. No. 1 Spring.

- Warren, Karen J. (2000) Ecofeminist Philosophy; A Western Perspective on What It Is and Why It Matters, Roman & Littlefield Publishers, Inc, Maryland, USA.

- Mies, Maria, (1986) Patriarchy and Accumulation on a World Scale (Women in the International Division of Labour), Zed Books Ltd, New Jersey, USA.

- Allister, Mark (2004) Eco-man: New Perspectives on Masculinity and Nature, university of Virginia press, USA.

- گۆڤار:

- Opperman, Serpil (2013) Feminist Ecocriticism, A post humanist Direction in Ecocritical Trajectory In:) International Perspectives in Feminist Ecocriticism. Edited by Gaard, Greta. Estok, Simon c. Opperman, Serpil. London: Routledge:19-36.

- Suresh, Midhuna & P S, Sreejitha (2021) Green Shades of Femineity: An Ecofeministic Study of Selected Poems of Sugathakumari and Kamala Das, Smart Moves Journal Ijellh, Vol. 9, Issue 1, January.

- Abdel Aziz, Asmaa Ayoub (2021) “Is Ecofeminism a Curse or a Bliss? A Critical Study” Arab Journal for Scientific Publishing (AJSP), Thirty-fourth issue.

- Warren, Kareen (1987) ‘Feminism and Ecology: Making Connections’, Environmental Ethics, Volume 9, Issue 1.

- ئینتەرنێت:

- potter, Michelle (2017) the etymology of feminism, Published in Media Theory and Criticism available at: https://medium.com/media-theory-and-criticism-2017/the-etymology-of-feminism-4ca 3caec9ad0

ڕێککەوتی (١١/٨/٢٠٢٣)

- Biehl, Janet (1988) What is Social Ecofeminism? Available at:

https://social-ecology.org/wp/wp-content/uploads/2014/08/GP-11.pdf

ڕێککەوتی (١٦/٨/٢٠٢٣)

- Woman and life on Earth (2018), what is ecofeminism? Available at:

http://www.wloe.org/what-is-ecofeminism.76.0.html#:~:text=The%20meltdown%20at%20Three%20Mile,in%20March%201980%2C%20at%20Amherst.

ڕێککەوتی (١٩/٨/٢٠٢٣).

##submission.downloads##

بڵاو کرایەوە

2024-10-15