:ڕه‌خنه‌ی وه‌رگێڕان و كێشه‌ی زاراوه‌

توێژەران

  • Karzan Kareem Ameen Department of Kurdish Language, College of Languages, Salahaddin University-Erbil, Kurdistan Region,Iraq

##semicolon##

https://doi.org/10.21271/zjhs.29.Con.1.18

##semicolon##

فه‌رهه‌نگی ئه‌ده‌بی، زاراوه‌ناسی، وه‌رگێڕان، زاراوه‌نما، سازكردن.

پوختە

ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌،توێژینه‌وه‌یه‌كی چۆنایه‌تییه‌، له‌ ڕێگه‌ی شیكاری ڕه‌خنه‌یییه‌وه‌، به‌راوردی له‌ نێوان چه‌مك و فۆرم و پێناسه‌ی‌ زاراوه‌كان له‌ سه‌رچاوه‌ بنه‌ڕه‌تیه‌كانیان له‌گه‌ڵ چۆنیه‌تی سازكردن و داڕشتن و وه‌رگێڕان و ناساندنیان له‌ نێو فه‌رهه‌نگه‌كانی ڕه‌خنه‌ی ئه‌ده‌بی كوردیدا ده‌كات. ئه‌مه‌ش به‌ ئامانجی دۆزینه‌وه‌ی جۆر و ژێده‌ری ئه‌م كێشانه‌ی كه‌ له‌ فه‌رهه‌نگسازی ڕه‌خنه‌ی ئه‌ده‌بی كوردیدا هه‌ن. فه‌رهه‌نگه‌كانیش: "فه‌رهه‌نگی زاراوه‌ی ئه‌ده‌بی"  و " فه‌رهه‌نگی شیكارانه‌ی زاراوه‌ی ئه‌ده‌بی" له‌ ئاماده‌كردنی به‌ختیار سه‌جادی و محه‌مه‌د مه‌حموودی،  "زاراوه‌ی ئه‌ده‌بی" له‌ ئاماده‌كردنی لیژنه‌ی ئه‌ده‌ب له‌ كۆڕی زانیاری كوردستان"، " فه‌رهه‌نگی زاراوه‌ی ئه‌ده‌بی و ڕه‌خنه‌یی" ی نه‌وزاد ئه‌حمه‌د ئه‌سوه‌د، "فه‌رهه‌نگی ئه‌ده‌بی" ی موحسین ئه‌حمه‌د عومه‌ر، "فه‌رهه‌نگی زاراوه‌ی ڕه‌خنه‌یی" ی به‌ختیار سه‌جادی، " كلیلدان: فه‌رهه‌نگی ئه‌ده‌ب و ڕه‌خنه‌" ی عه‌بدوڵا تاهیر به‌رزنجی و عه‌لی تاهیر به‌رزنجی،. ئه‌مه‌ هه‌وڵێكی بنكۆڵكارییه  به‌ سوود وه‌رگرتن له‌  ڕه‌خنه‌ی وه‌رگێڕان و زاروه‌ناسی، ئامانجی ساغكردنه‌وه‌ و ده‌ستنیشانكردنی جۆری كێشه‌ و هۆكار و چۆنیه‌تی چاره‌سه‌ركردنی ئه‌و ناته‌بایی و ناڕوونه‌ییه‌ی كه‌ له‌ پرۆسه‌ی چۆنیه‌تی وه‌رگێڕان و  داڕشتن و سازكردن و پرسی بابه‌تیبوون له‌ داڕشتنی مانا و چه‌مكی هه‌ندێك له‌و زارا‌وه‌ ڕه‌خنه‌ییانه‌ی كه‌ له‌ نێو فه‌رهه‌نگه‌كاندا هه‌ن. گرنگترین ئه‌و كێشانه‌ش پۆلینكراون، نموونه‌كان به‌ گوێره‌ی جۆر كێشه‌كان بژار كراوون، كه‌ په‌یوه‌ندییان به‌ فۆرم و مانای زاراوه‌كانه‌وه‌ هه‌یه‌، كه‌ سێ كێشه‌ی سه‌ره‌كیی سازكردن و چه‌مك و ناساندنن.

سەرچاوەکان

أ- به‌ زمانی كوردی و عه‌ره‌بی

- أمین، كارزان كریم. (2009). ئاراسته‌كانی ڕه‌خنه‌ی شیعری كوردی(به‌ نموونه‌ی ماسته‌رنامه‌كانی ئه‌ده‌ب 1988- 2000). نامه‌ی ماسته‌ر. هه‌ولێر: زانكۆی سه‌ڵاحه‌دین.

- ئه‌سوه‌د، نه‌وزاد ئه‌حمه‌د. (2011). فه‌رهه‌نگی زاراوه‌ی ئه‌ده‌بی و ڕه‌خنه‌یی. سلێمانی: چاپخانه‌ی بینایی.

- به‌رزنجی، عه‌بدوڵڵا تاهیر و به‌رزنجی، عه‌لی تاهیر (د.). (2024). سلێمانی: ده‌زگای چاپ و په‌خشی سه‌رده‌م.

- تاهیر، شه‌هاب شێخ ته‌یب (د.). (2012). بنه‌ما و پێكهاته‌كانی زاراوه‌ له‌ زمانی كوردیدا، سلێمانی : چاپخانه‌ی كه‌مال.

- خاڵ، شێخ محه‌مه‌د. (2017). فه‌رهه‌نگی خاڵ، هه‌ولێر: چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات.

- دزه‌یی، عه‌بدولواحید موشیر (پ. ی. د.). (2013). وشه‌سازی زمانی كوردی. هه‌ولێر ____.

- سه‌جادی، به‌ختیار (د.). (2022). فه‌رهه‌نگی زاراوه‌ی ڕه‌خنه‌یی (ئینگلیزی- كوردی – فارسی). چاپی سێیه‌م. هه‌ولێر: بڵاوكراوه‌كانی ماڵی وه‌فایی.

- سه‌جادی، به‌ختیار و مه‌حموودی، محه‌مه‌د. (2002). فه‌رهه‌نگی زاراوه‌ی ئه‌ده‌بی. سلێمانی: ده‌زگای چاپ و په‌خشی سه‌رده‌م.

- سه‌جادی، به‌ختیار و مه‌حموودی، محه‌مه‌د. (2004). فه‌رهه‌نگی شیكارانه‌ی زاراوه‌ی ئه‌ده‌بی. هه‌ولێر: ده‌زگای چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ی ئاراس.

- شریف، عبدالستار طاهر (د.). (1985). قامووسی ده‌روون ناسی. بغداد: مطبعة علاء.

- شوانی، ڕه‌فیق (پ. ی. د.). (2011). وشه‌سازی زمانی كوردی: لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی پراكتیكیه‌. هه‌ولێر: ده‌زگای توێژینه‌وه‌ و بڵاوكردنه‌وه‌ی موكریانی.

- عبدالله‌، رؤژان نوری. (2007). فه‌رهه‌نگی زمان و زاراوه‌سازیی كوردی، سلێمانی: خانه‌ی چاپ و بڵاوكردنه‌وی چوارچرا.

- عومه‌ر، موحسین ئه‌حمه‌د (د.). (2005). فه‌رهه‌نگی زاراوه‌ی ئه‌ده‌بی. هه‌ولێر: ده‌زگای چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ی ئاراس.

- عومه‌ر، موحسین ئه‌حمه‌د (د.).(2012). فه‌رهه‌نگی ئه‌ده‌بی. سلێمانی: چاپخانه‌ی حه‌مدی.

- قه‌ره‌چه‌تانی، كه‌ریم شه‌ریف(د.). (2006). سایكۆلۆژیای گشتی. هه‌ولێر: چاپخانه‌ی زانكۆی سه‌لاحه‌دین.

- لیژنه‌ی ئه‌ده‌ب له‌ كۆڕی زانیاری كوردستان. (2006). زاراوه‌ی ئه‌ده‌بی. هه‌ولێر: چاپخانه‌ی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌.

- محه‌مه‌د، مه‌سعوود. (1988). زاراوه‌سازیی پێوانه‌. به‌غدا: كتێبخانه‌ی میللی.

- مه‌ردۆخی، شێخ موحه‌مه‌د. (1388). فه‌رهه‌نگی مه‌ردۆخی. به‌رگی دووه‌م. سنه‌: چاپخانه‌ی پرته‌ویان

- هه‌ژار. (1388). فه‌رهه‌نگی هه‌مبانه‌ بۆرینه‌. چاپی شه‌شه‌م. تهران. انتشارات سروش.

- وغليسي, يوسف. (2008). إشكالية المصطلح. في الخطاب النقدي العربي الجديد، بيروت: منشورات الأختلاف.

- به‌ زمانی ئینگلیزی

- Abrams, M. H., and Harpham. G. G. (2013) A Glossary of Literary Terms. 11th ed. Boston: Wadsworth, Cengage Learning.

- Apak, F. (2016). Thinking about a Prospective Method of Translation Criticism upon an Analysis of Berman’s Toward A Translation Criticism: John Donne. Humanitas-Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(07), 517-526.

- Arnold, M. (1861). ‘On Translating Homer’, in R.H. Super (ed.) On the Classical Tradition: The complete prose works of Matthew Arnold, Vol. 1, Ann Arbor: University of Michigan Press, 97–216.

- Baker, M., & Saldanha, G. (Eds.). (2020). Routledge Encyclopedia of Translation studies (3rd Ed.). Routledge.

- Berman, Antoine. (2009) "Toward a Translation Criticism: John Donne". Translated by Françoise Massardier-Kenney. Kent State University Press.

- Catford, J. C. (1965). A Linguistic Theory of Translation. London: Oxford University Press.

- Couser, G. T. (2012). Memoir: An Introduction. Oxford University Press, USA.

- Derrida, J., 1976, Of grammatology, transl. G.C. Spivak, John Hopkins University Press.

- ISO 12616. (2002).Translation-oriented Terminography. International Organization for Standardization: https://cdn.standards.iteh.ai/samples/35360/377d0d81433e45ca90b64d353e82927b/ISO-12616-2002.pdf

- ISO. (2004). 50 years ISO/TC 37 “Terminology and other language resources”: A history of 65 years of standardization of terminological principles and methods: http://www.infoterm.info/standardization/impact_on_and_from_ISOTC37.php

- Kraskowska, E. (2022). Comparison as a Method in Translation Criticism. Tekstualia, 1(8), pp.115-122.

- Lefevere, A. (1992). Translating Literature: Practice and Theory in a Comparative Literature Context. New York: Modern Language Association of America.

- Malmkjær, Kirsten, ' Meaning and Translation', in Kirsten Malmkjær, and Kevin Windle (eds), The Oxford Handbook of Translation Studies (2011; online edn,Oxford Academic, 18 Sept. 2012), https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199239306.013.0009, accessed 2 Apr. 2024.

- Merriam-Webster. (n.d.). Glossary. In Merriam-Webster.com dictionary. Retrieved May 1, 2024, from https://www.merriam-webster.com/dictionary/glossary

- Nida, E. A, & Taber, C. R. (1969). The Theory and Practice of Translation. Chicago: Leiden: E.J. Brill.

- Pound, E. (1934). The ABC of Reading, New York. New Directions.

- Powell, J. (2007). Translation and Culture in Ancient Rome: Cicero’s theory and Practice of Translation (Übersetzungstheorie und Übersetzungspraxis bei Cicero). In H. Kittel, A. Frank, N. Greiner, T. Hermans, W. Koller, J. Lambert & F. Paul (Ed.), 2. Teilband: Ein Internationales Handbuch zur Übersetzungsforschung (pp. 1132-1137). Berlin, New York: De Gruyter Mouton. https://doi.org/10.1515/9783110171457.1132

- Reiss, K. (2000). Translation Criticism: Potentials and limitations: Categories and Criteria for Translation Quality Assessment (E. F. Rhodes, Trans.). New York: St. Jerome Publishing.

- Reynolds, Matthew, '8 Are Translations Interpretations? Gadamer, Lowell, and Some Contemporary Poem‐Translations', The Poetry of Translation: From Chaucer & Petrarch to Homer & Logue (Oxford, 2011; online edn, Oxford Academic, 19 Jan. 2012), https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199605712.003.0008, accessed 2 Apr. 2024.

- Sager, J.C. (1991). 'A practical course in terminology processing'. Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

- Santos, R. C., Santos, J. C., & Silva, J. A. (2018). Psychology of Literature and Literature in Psychology. Trends in Psychology, 26(2), 781-794.

- Suonuuti, H. (1997). Guide to Tterminology. Helsinki: Technician Sanastokeskus.

- Thelen, M. (2002). “Relations between Terms: a Cognitive Approach. The Interaction between Terminology, Lexicology, Translation Studies and Translation Practice.” Linguistica Antverpiensia, New Series - Themes in Translation Studies: 2002 (1): Antwerp: HIVT, 193-209.

- Thelen, M. (2012).The Structure of the Lexicon. Incorporating a Cognitive Approach in the TCM Lexicon, with Applications to Lexicography, Terminology and Translation. Ghent: Academia Press.

- Vakulenko, M. O. (2014). Term and Terminology: Basic Approaches, Definitions, and Investigation Methods (Eastern-European perspective). IITF Journal Vol. 24, 13-28.

- Venuti, L. (ed.) (2000). The Translation Studies Reader. London and New York: Routledge.

##submission.downloads##

بڵاو کرایەوە

2025-02-15