The Role of Hewa Magazine in writing the modern and contemporary history of the Kurds(1957-1963)
DOI:
https://doi.org/10.21271/zjhs.23.5.10Keywords:
Hiwa Magazine, Baghdad, History, Politics and CultureAbstract
“Hiwa magazine˝, it’s a monthly cultural Kurdishnewspaper, issued in Baghdad city. Published by “yaney serkewtny kwrdan”. The first copy issued in july 1957, continued until 1963. 38 copies were issued withen six years. It is a pamphletpublishing historic researchs, news about different fields such as social, economy, political and cultural in Baghdad city and kurdistan, addition to poems and various articles. This research consists of an enterance and four chapters. Chapter one Interested in the life of Kurdish celebrities and personalities and their role in the political and cultural life in Kurdistan. Chapter two He is interested in Kurdish cities and villages and talks about their role in modern and contemporary Kurdish history.Chapter Three discusses about Kurdish struggle movement with the aim of achieving their national goals.Chapter Four Interested in the most important political and cultural activities in the city of Baghdad and Kurdistan between the years 1957-1963.
References
یه‌كه‌م- كارنامه زانستیه‌كان :
-نەجاڕ، هۆشەنگ ساڵح محەمەد شەریف، بزاڤی ڕۆشنبیری کوردی لە شاری بەغدا ١٩٥٨-١٩٧٥/ لێکۆڵینەوەیەکی مێژووییە، تێزی دکتۆرا، بەشی مێژوو-کۆلێژی ئاداب، زانکۆی سەڵاحەددین-هەولێر، ٢٠١٩.
دووه‌م – سه‌رچاوه‌كان:
أ- به‌زمانی كوردی :
- ئەلمەلاح، هاشم یەحیا (دکتۆر)، فەلسەفەی مێژوو، و: دەوەن حەسەن، دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی ڕۆژهەڵات، هەولێر، ٢٠١١.
- جەمال خەزنەدار، ڕابەری ڕۆژنامەگەریی كوردی، دار الحرية، بەغداد، 1973.
- حوسێن، هیمدادی (دكتۆر)، گۆڤاری هیوا 1957-1963، دەزگای ئاراس، هەولێر، 2010.
- دیشنەر، گوینتەر (دکتۆر)، کورد گەلی لە خشتەبراوی غەدرلێکراو، چ٢، و: حەمە کەریم عارف، چاپخانەی وەزارەتی ڕۆشنبیری، هەولێر، ١٩٩٩.
- ساڵح، ئازاد عوبێد (دکتۆر)، ڕۆلی سیاسی و كارگێڕی و ڕووناكبیریی مەعرووف جیاووك (1885-1958)، بڵاوكراوەكانی ئەكادیمیای كوردی، هەولێر، 2012.
- شوانی، ئاكۆ عەبدولكەریم، شاری سلێمانی 1918-1932، چ1، چاپخانەی زانست، سلێمانی، 2002.
- گۆمەتاڵی، بوڕهان حاتەم (دکتۆر)، پوختەی فەلسەفەی مێژوو، دەزگای تەفسیر، هەولێر، ٢٠١٩.
- مەجید، هەوراز جەوهەر، شاری سلێمانی 14 تەممووز 1958-17 تەممووز 1968، ناوەندی ڕۆشنبیری و هونەری ئەندێشە، سلێمانی، 2012.
- ناسراو، مارف، یادكردنەوەی ئەستێرە گەشاوەكانی ئەدەب و هونەر، چاپخانەی وەزارەتی ڕۆشنبیری، سلێمانی، 2002.
- نەوار، عەبدولعەزیز (دکتۆر) و نەعنەعی، عەبدولمەجید(دکتۆر)، مێژووی هاوچەرخی ئەوروپا، و: خالید هەرکی، ب.ش، ٢٠١٩.
ب- بە زمانی عەرەبی:
-بابان، جمال، اعلام كرد العراق، مطبعة شڤان، سليمانية، 2006.
-البوتاني، عبدالفتاح علي (الدكتور)، جريدة الحقیقة-ڕاستی أول جريدة عربیة كوردیة في مدینة الموصل/دراسە وتوثیق، مطبعة خەبات، دهوك، 1998.
- جباري، جبار، تاريخ الصحافة الكردية في العراق، العراق، مطبعة الامة، بغداد، 1975.
- رؤوف، عماد عبدالسلام (الدكتور)، محمد سعيدالزهاوي-مفتي بغداد (1851-1921)، الجمعية الثقافية التاريخية لكردستان، اربيل، 2009.
- شكر، مليح صالح (الدكتور)، تاريخ الصحافة العراقية في العهدين الجمهوري والملكي 1932-1967، الدار العربية للموسوعات، بيروت، 2010.
-المالح، سعدي، الصحافة الكردية للحزب الشیوعي العراقي 1944-1972، مطبعة هێڤی، أربیل، 2008.
سێیه‌م: وتار و بابەتە ڕۆژنامەوانییەکان:
-ئەبدال، ئەمینی، ژیان و زانستی کوردەکانی ئەرمینیای سۆڤییەتی، "هیوا"، ژ:٣٢، نیسانی١٩٦١.
-بەرزنجی، هاشم، مێژووی شاری کفری، "هیوا"، ژ:٨، شوباتی ١٩٥٨.
-تاڵەبانی، حەمە غەریب، لە کەرکووکەوە، "هیوا"، ژ:٦، کانوونی یەکەمی ١٩٥٧.
-خواجە، ئەحمەد، مێژووی لام باش نیەی سلێمانی تا شۆڕشی ١٤ی تەممووزی ١٩٥٨، "هیوا"، ژ:٦-٧، کانوونی دووەمی١٩٥٩.
-زازا، نوورەددین، هەواڵی نەتەوەکەت بزانە، "هیوا"، ژ:٣٧، تشرینی یەکەمی ١٩٦٣.
-شارەزا، کەریم، بیرەوەری حاجی مەلا عەبدوڵڵای جەلی، "هیوا"، ژ: ١١، مایسی ١٩٥٨.
-غەفوور، ئەحمەد، شۆڕشی ئۆکتۆبەر و مەسەلەی کورد، "هیوا"، ژ:٥، یشرینی دووەمی ١٩٥٨.
-فازل، ئاهەنگەکەی کۆمەڵی ئاوازی کوردی، "هیوا"، ژ: ١١، مایسی ١٩٥٨.
- ----، ئاهەنگەکەی یەکێتی قوتابیانی گشتی عێڕاق، "هیوا"، ژ: ٥، تشرینی دووەمی ١٩٥٨.
-مەولود، محەمەد، شەقڵاوە بوکی خێزانێکی هەژارە، "هیوا"، ژ: ١١، مایسی ١٩٥٨.
-نەبەز، جەمال، خەباتی کورد، "هیوا"، ژ: ٦-٧، کانوونی دووەمی ١٩٥٩.
-هەورامی، ڕەشید، خورماڵ، "هیوا"، ژ: ١٠، نیسانی ١٩٥٨.
-هێمن، ئاهەنگەکەی تیپی مەولەوی، "هیوا"، ژ:١، تەممووزی ١٩٥٨.
چواره‌م- گۆڤار و ڕۆژنامەکان:
-"هیوا"(گۆڤار)، بەغداد، ژ(6)، ساڵی1، كانونی یەكەم 1957؛ ژ(2)، ساڵی2، ئابی 1958؛ ژ(3)، ئەیلوولی1958؛ ژ(4)، تشرینی یەكەمی 1958؛ ژ(7)، ساڵی1، كانوونی دووەمی1958؛ ژ(8)، ساڵی1، شوباتی1958؛ ژ(10)، نیسانی 1958؛ ژ(1)، ساڵی 3، تشرینی دووەمی 1959؛ ژ(2-3)، ساڵی3، كانوونی یەكەمی 1959؛ ژ(6-7)، كانوونی دووەمی 1959؛ ژ(8)، ساڵی2، مارتی1959؛ ژ(6-7)، ساڵی 2، كانوونی دووەمی 1959؛ ژ(9-10)، نیسان و مایسی1959؛ ژ(11-12)، حوزەیران و تەممووزی 1959؛ ژ(2-3)، کانوونی یەکەمی ١٩٥٩ و كانوونی دووەمی1960؛ ژ(4)، ئاداری 1960؛ ژ(5)، ساڵی4، مایسی 1960؛ ژ(32)، ساڵی4، نیسانی 1960؛ ژ(30)، تشرینی یەكەم1960؛ ژ(31)، كانوونی دووەمی 1961؛ ژ(32)، نیسانی 1961؛ ژ(33)، ساڵی5، تەممووزی 1961؛ ژ(34)، ئەیلوولی 1961؛ ژ(35)، (ژمارەی تایبەت بە نەورۆز)، 1962؛ ژ(36)، حوزەیران و تەممووزی1962.
- خەبات، ژ:١٢٣، کانوونی یەکەمی ١٩٥٩.
چاوپێکەوتنەکان:
- چاوپێکەوتن لەگەڵ عەبدولڕەزاق محەمەد ساڵح-بیمار (13/7/2017) لە شارۆچكەی كۆیە. ساڵی 1936 لە كۆیە لەدایكبووە. دەرچووی بەشی كوردیی كۆلێژی ئادابی زانكۆی بەغدادە (1963). هەرلە پەنجاكانەوە، هاتۆتە ناو بوواری نووسین و ئەدەب و شانۆ. لە یانەی سەركەوتنی كوردان و ئێستگەی كوردی و بەشێك لە گۆڤار و ڕۆژنامە كوردییەكانی ساڵانی پەنجاكان و شەستەكان
- چاوپێكەوتن لەگەڵ شاعیر و نووسەر كامیل ژیر (23/4/2017) لە شاری سلێمانی. ساڵی 1934 لە شاری سلێمانی دایك بووە. دەرچووی كۆلێژی مافی زانكۆی بەغدادە (1966)، هەر لە پەنجاكانەوە، هاتۆتە ناو بوواری نووسین و لە شاری بەغداد لە بوواری ڕۆژنامەنووسی كاری كردووە.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Hoshang Salh Najir , Fatah Bahram khdir
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Except where otherwise noted, content on this site is licenced
under a Creative Commons Attribution License 4.0 (CC BY- 4.0)
