LEGITIMACY OF ENFORCING ANNULLED IRAQI LAWS IN THE KURDISTAN REGION: PRIVATE LAWS AS AN EXAMPLE
DOI:
https://doi.org/10.21271/zjlp.22.sp.12Abstract
The Iraqi Permanent Constitution (2005) states that Iraq is a federal state in which the system of government is republican and representative (parliamentary) and recognizes the Kurdistan Region as a federal region. This system has enabled the federal (central) and Kurdistan Region powers to have legislative, executive and judicial authorities. The main function of the Iraqi Council of Representatives (Parliament) is to enact federal laws. Similarly, the Kurdistan Parliament has the right to enact laws and amend federal laws, except on matters within the exclusive authorities of the federal government. The problem of this study lies in the fact that there are several laws previously in force in Iraq, but were later annulled by the Iraqi Council of Representatives through the enactment of new laws; Despite their annulment, due to the pretext of not enacting implementation laws for the new laws, the annulled laws continue to be implemented in the Kurdistan Region. Therefore, the main purpose of this study is to demonstrate the extent of the legitimacy of the Iraqi laws’ applicability that have been annulled by the Iraqi Council of Representatives but are still in force in the Kurdistan Region, as well as presenting some of the private laws related to this issue. This study based on analytical and empirical methods, concludes that the constitutional articles and provisions relevant to the subject of our research lack clarity and fail to entirely resolve this problem. Consequently, in terms of practice, a legal and jurisprudential conflict emerges, wherein the Kurdistan Region legitimizes the applicability of annulled laws, while Iraqi federal authorities deny the legitimacy of them and advocate for the implementation of new laws, deemed more logical and constitutional.
References
یەکەم: سەرچاوەکان بە زمانی کوردی (چاوپێکەوتنە کەسییەکان)
پ. د. اسماعیل نامیق حسین (٢٠٢٤)، مامۆستا لە کۆلێژی یاسای زانکۆی سلێمانی، چاوپێکەوتنی توێژەران بە شێوەی ئۆنلاین سەبارەت بە: ڕەوایەتی کارپێکردنی یاسا عێراقییە هەڵوەشێنراوەکان لە هەرێمی کوردستاندا، لە رێکەوتی: ٢٠/١/٢٠٢٤.
پ. د. رزگار محمد قادر (٢٠٢٤)، سەرۆکی گروپی یاسایی لە ئۆفیسی سەرۆکی هەرێمی کوردستان، چاوپێکەوتنی توێژەران بە شێوەی ئۆنلاین سەبارەت بە: ڕەوایەتی کارپێکردنی یاسا عێراقییە هەڵوەشێنراوەکان لە هەرێمی کوردستاندا، لە رێکەوتی: ٨/١/٢٠٢٤.
پ.ی.د. سۆران علی(٢٠٢٤)، پسپۆری یاسای دەستوری، چاوپێکەوتنی توێژەران بە شێوەی ئۆنلاین سەبارەت بە: ڕەوایەتی کارپێکردنی یاسا عێراقییە هەڵوەشێنراوەکان لە هەرێمی کوردستاندا، لە رێکەوتی: ١/١/٢٠٢٤.
پ. د. سەرهەنگ حمید بەرزنجی(٢٠٢٤)، مامۆستا لە کۆلێژی یاسای زانکۆی سەلاحەددین، چاوپێکەوتنی توێژەران بە شێوەی ئۆنلاین سەبارەت بە: ڕەوایەتی کارپێکردنی یاسا عێراقییە هەڵوەشێنراوەکان لە هەرێمی کوردستاندا، لە رێکەوتی: ١٧/١/٢٠٢٤.
پ. د. شورش حسن عمر(٢٠٢٤)، مامۆستا لە کۆلێژی یاسای زانکۆی سلێمانی، چاوپێکەوتنی توێژەران بە شێوەی ئۆنلاین سەبارەت بە: ڕەوایەتی کارپێکردنی یاسا عێراقییە هەڵوەشێنراوەکان لە هەرێمی کوردستاندا، لە رێکەوتی: ٣/١/٢٠٢٤.
پ. د. عبداللە فاضل حامد(٢٠٢٣)، مامۆستا لە کۆلێژی یاسای زانکۆی دهۆک، چاوپێکەوتنی توێژەران بە شێوەی ئۆنلاین سەبارەت بە: ڕەوایەتی کارپێکردنی یاسا عێراقییە هەڵوەشێنراوەکان لە هەرێمی کوردستاندا، لە رێکەوتی: ٢٦/١٢/٢٠٢٣.
پ. د. علی عادل(٢٠٢٤)، سەرۆکی ناوەندی ڕاوێژی یاسایی و ستراتیژی لە سەرۆکایەتی ئەنجومەنی وەزیران، چاوپێکەوتنی توێژەران بە شێوەی ئۆنلاین سەبارەت بە: ڕەوایەتی کارپێکردنی یاسا عێراقییە هەڵوەشێنراوەکان لە هەرێمی کوردستاندا، لە رێکەوتی: ٦/١/٢٠٢٤.
پ. د. هیوا حیدری(٢٠٢٤)، راوێژکار لە ئەنجومەنی شورا، چاوپێکەوتنی توێژەران بە شێوەی ئۆنلاین سەبارەت بە: ڕەوایەتی کارپێکردنی یاسا عێراقییە هەڵوەشێنراوەکان لە هەرێمی کوردستاندا، لە رێکەوتی: ٢٠/١/٢٠٢٤.
پ.ی.د. ئالان بهاءالدین عبداللە (٢٠٢٤)، مامۆستا لە کۆلێژی یاسای زانکۆی سەلاحەددین، چاوپێکەوتنی توێژەران بە شێوەی ئۆنلاین سەبارەت بە: ڕەوایەتی کارپێکردنی یاسا عێراقییە هەڵوەشێنراوەکان لە هەرێمی کوردستاندا، لە رێکەوتی: ١١/١/٢٠٢٤.
دووەم: سەرچاوەکان بە زمانی عەرەبی (البحوث الجامعية)
الدکتور سرهنک حمید البرزنجي، التحدیات الناجمة عن عدم وجود تشریعات موحدة متکاملة بین اقلیم کوردستان و الحکومة الاتحادیة، بحث منشور في مجلة القانون و السیاسـة، السنة الثانية عشرة ، العدد (١٥)، ٢٠١٤.
أ. م.د. هادی مسلم یونس شنگالی، نفاذ التشریعات العراقیة في إقلیم کوردستان: الإشکالات و الحلول، بحث منشور في مجلة العقد الاجتماعي، عدد خاص، ٢٠٢١.
سێیەم: تەشریعەکان
دەستوری هەمیشەیی عێراقی ساڵی ٢٠٠٥
یاسای کار ژمارە (٧١) ی ساڵی ١٩٨٧
یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ژمارە (١)ی ساڵی ١٩٩٢ی هەموارکراو
یاسای کار ژمارە (٣٧) ی ساڵی ٢٠١٥
یاسای ژمارە (١٧)ی ساڵی ٢٠١٩ی هەمواری یاسای کۆمپانیاکانی ژمارە (٢١)ی ساڵی ١٩٩٧
بڕیاری ژمارە (١١)ی ئەنجوومەنی نیشتمانی کوردستانی ساڵی ١٩٩٢
پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی کوردستانی ساڵی ٢٠١٨ی هەموارکراو
چوارەم: بڕیارەکانی دادگای ئیتیحادی عێراقی و رایەکانی ئەنجوومەنی شۆرای هەرێم:
بڕیاری دادگای باڵای ئیتیحادی، ژمارە: ٢١٢/اتحادیة/٢٠٢٢، دەرچووە لە رێکەوتی ٢٣/١١/٢٠٢٢، بەردەستە لە: < https://www.iraqfsc.iq/krarid/212_fed_2022.pdf > سەردانکراوە لە: ١٠/١/٢٠٢٤.
بڕیاری دادگای باڵای ئیتیحادی، ژمارە: ٢٣٠/اتحادیة/٢٠٢٢، دەرچووە لە رێکەوتی ٣٠/١١/٢٠٢٢، بەردەستە لە: < https://www.iraqfsc.iq/krarid/230_fed_2022.pdf > سەردانکراوە لە: ٢/١/٢٠٢٤.
بڕیاری دادگای باڵای ئیتیحادی، ژمارە: ١٧٨/اتحادیة/٢٠٢٣، دەرچووە لە رێکەوتی ١٥/١٠/٢٠٢٣، بەردەستە لە: < https://www.iraqfsc.iq/krarid/178_fed_2023.pdf > سەردانکراوە لە: ٢/١/٢٠٢٤.
رای دەستەی گشتی ئەنجوومەنی شۆرای هەرێم، نووسراوی ژمارە 36/2011 ی دەرچوو لە 1١/1٠/2011.
رای دەستەی گشتی ئەنجوومەنی شۆرای هەرێم، نووسراوی ژمارە 3٥/201٢ ی دەرچوو لە ٢٥/٣/2011.
رای دەستەی گشتی ئەنجوومەنی شۆرای هەرێم، نووسراوی ژمارە ٤٠/201٣ ی دەرچوو لە ٢٣/١٢/201٣.